1-3-2023
POC Contracttool
Onze rekentool vergelijkt de voorwaarden van verwerkers en geeft aardappeltelers waardevolle informatie om de onderhandelingen aan te gaan’, zegt POC-voorzitter Jasper Roubos.
Word lid en ontvang de contracttool.
18-1-2023
POC EHF subsidie toegekend
POC heeft in 2022 een aanvraag ingediend bij de subsidieregeling Economisch Groen Herstel, categorie samenwerken. Subsidie voor landbouwers die samen met anderen een idee uitwerken voor een duurzaam verdienmodel voor de landbouwsector. Of die in een bepaald gebied samenwerken aan de klimaatdoelen of het verbeteren van biodiversiteit. In januari van 2023 heeft POC beschikking tot een fors bedrag om te werken aan diverse projecten met als doel het verbeteren van het verdienmodel van de aardappelteler.
20-12-2022
POC TOUR WEBINAR
De aanmeldingen voor het webinar stromen binnen. Ook de presentatie bijwonen? Meld u hier aan: POC TOUR WEBINAR (webinargeek.com)
21-11-2022
POC TOUR
POC tour is van start!
Spijker uw kennis bij over de aardappelmarkt en de kostprijs van uw product. Komt allen en neem uw collega’s mee!
17-11-2022
Totale kosten aardappelteelt levering april zeker €10.000,-/ha
PERSBERICHT
Totale kosten aardappelteelt levering april zeker €10.000,-/ha!
De POC is doorlopend bezig om de kostprijs voor zijn leden en de rest van de sector in beeld te brengen om daarmee te zorgen dat er een gezonde consumptieaardappelmarkt ontstaat. In april van dit jaar is daarom door de kostprijsexperts van de POC berekend wat het break-even punt tussen tarwe en consumptieaardappelen is. In april lag dit punt op een tarweprijs van €320,-, bij deze prijs kun je beter tarwe telen als aardappelen op een april contract. De resultaten zijn voor telers die vaker aan hun kostprijs rekenen waarschijnlijk niet schokkend, wat wij proberen te
doen is een stukje bewustwording te creëren bij de groep telers die niet regelmatig zijn kostprijs inzichtelijk maakt aldus Jacco de Graaf, bestuurder van de POC. Voor seizoen 2023 begint nu duidelijk te worden dat de kosten verder doorstijgen. De inflatie zorgt ervoor dat gewasbeschermingsmiddelen, diesel, machinekosten en slijtdelen, en de loonwerker in 2023 wederom fors stijgen. Elektriciteit is een post die bij veel meer telers in 2023 hoger uit gaat pakken, waren er vorig jaar nog relatief veel mensen die nog een lopend contract voor de elektriciteit hadden, dit aantal wordt in 2023 een stuk minder. Ten opzichte van november vorig jaar een stijging van €170,-/ha.
Al met al komen de totale kosten voor de aardappelteelt levering april op €10.000,-/ha, let wel dit is zonder beregening! Met beregening, wat haast standaard is geworden inmiddels, gaan de kosten voor 1 hectare door de
€10.000,-. De inputprijzen voor tarwe stijgen net zo hard, alleen is hier veel minder input voor nodig, waardoor het
omslagpunt tarwe-consumptieaardappelen inmiddels op een tarwe prijs van €300/ton ligt. Een substantiële contractprijsverhoging is nodig om de aardappelteelt in de benen te houden. Inclusief de marge voor de ondernemer zal de contractprijs voor april op €252/ton moeten liggen, een stijging van ruim €70/ton. Bovenstaande berekening laat zien dat er hoognodig iets veranderd moet worden in de aardappelketen.
Contracttool POC zorgt voor meer transparantie voor de teler in de wirwar van contracten
De producentenorganisatie consumptieaardappelen (POC) is vlak voor corona opgericht als langjarige poging om de aardappeltelers meer marktmacht en daardoor meer verdienvermogen te creëren. Dit is mogelijk doordat de POC als enige vertegenwoordiger van de telers buiten de kartelwetgeving valt door een officiële erkenning die is afgegeven door het ministerie van Landbouw. Concreet houdt dit in dat de POC marktbevorderende uitspraken en adviezen mag doen naar zijn leden, maar ook aanbod mag bundelen, zonder dat de kartelwaakhond hier tegen op zal treden.
Het bestuur van de POC geeft zichzelf tot eind 2024 om 70% van het consumptieareaal aangesloten te krijgen, ledenwerving is de komende jaren daarom topprioriteit, dit betekent echter niet dat we op dit moment nog niets kunnen betekenen voor onze leden. Integendeel.
Één van de doelen van de POC is om de markt meer transparant te maken. Hiervoor hebben we een contracttool ontwikkelt. Hiermee kunnen onze leden heel eenvoudig de contracten van de verschillende fabrieken met elkaar vergelijken. Dit inclusief het palet aan kwaliteitpremiestelsels waardoor het tot voor kort haast ondoenlijk was om de contracten met elkaar te vergelijken. Het is slechts een kwestie van 5 variabelen invoeren, waarna de prijzen van alle grote verwerkers overzichtelijk gepresenteerd worden.
Het vergelijk bestaat uit meerdere onderdelen:
- Vergelijk over alle leveringsweken inclusief basistoeslagen, exclusief kwaliteitspremie per fabriek.
- Vergelijk in specifieke leveringsweek inclusief basistoeslagen per fabriek, exclusief kwaliteitspremie.
- Vergelijk kwaliteitspremie per kwaliteitscategorie*.
- Vergelijk contractprijs inclusief kwaliteitspremie per kwaliteitscategorie*.
- Kwaliteitsspecificatie van de verschillende categorieën.
* Door POC vastgestelde kwaliteitscategorieën.
Niet één partij heeft het advies van de POC, om de contractprijs met minimaal 5 cent/kg te laten stijgen om de teler kostprijs plus marge te gunnen, overgenomen. Over de hele linie zijn de contractprijzen aardig gestegen, al moet de kanttekening gemaakt worden dat ze vorig jaar gemiddeld 1 cent per kg zijn gedaald.
Deze contracttool is in overleg met de industrie ontwikkeld, niet elke partij was even enthousiast, maar er was bij alle partijen wel het besef dat dit voor telers een handvat kan zijn om eens kritisch naar de geboden contracten te kijken. We hebben dit model met uiterste zorg samengesteld, echter is de POC niet aansprakelijk voor gevolgen van de uitkomsten van de contracttool.
POC: aardappeltelers maak gebruik van de mogelijkheden in de markt! dec-2021
Zoals het zich nu laat aanzien blijven de gevolgen van de uitbreiding van de coronabesmettingen door de Omikronvariant voor de fritesmarkt beperkt. Dan zal ook het aanbod op de fritesmarkt krap zijn en daarmee heeft de teler meer kans om een redelijke prijs voor zijn vrije aardappelen te krijgen. Om deze wat betere positie in de markt te behouden is het wel van belang om zo mogelijk de overtonnen (meeleveraardappelen) ook echt vrij te houden, een kostendekkende contractprijs te bedingen en de omvang van het areaal in de EU-4 in de hand te houden.
De fritesaardappelmarkt lijkt redelijk in balans te zijn, wat resulteert in redelijke prijzen op de vrije markt. Als de wereldwijde vraag naar frites zo blijft als nu, zal het prijsniveau in de tweede helft van het seizoen ook nog wel wat kunnen verbeteren.
Eerst bekende contractprijzen bij lange na niet voldoende
Een redelijke prijs op de vrije markt zorgt doorgaans voor betere contractprijzen. En dat is ook meer dan nodig, want de kosten voor 2022 rijzen de pan uit. De eerste contractprijzen voor 2022 die naar buiten zijn gekomen, zijn bij lange na niet genoeg om de kostenstijging op te vangen. Deze verhoging moet zeker 4 tot 5 cent zijn om voor de teler interessant te zijn.
De POC roept de telers op om met de tot nu toe bekende contractprijzen niet akkoord te gaan!
Overtonnen/meeleveraardappelen vrij houden
De POC heeft op zich geen problemen met contracteren van aardappelen. Alleen moeten de prijzen wel kostendekkend zijn. En dat zijn ze op dit moment niet. Verder is het ook verstandig, als niet de hele oogst gecontracteerd is, om de overtonnen of meeleveraardappelen niet vooraf al aan dezelfde afnemer toe te zeggen. Als deze aardappelen ook werkelijk vrij gehouden worden, moeten de afnemers meer doen om ze in handen te krijgen en bij een krappe markt kan dat de prijzen opdrijven. Voor de algemeen gangbare rassen, die naar verschillende verwerkers kunnen, is er geen enkele reden om akkoord te gaan met een terugleverplicht. De gecontracteerde hoeveelheid wordt uiteraard geleverd aan de afnemer waarmee het contract gesloten is. De rest kan aan iedere belangstellende afnemer geleverd worden.
Wanneer de overtonnen apart van het gecontracteerde deel worden opgeslagen geeft de teler de meeste vrijheid van handelen en de meeste kans om voor de overtonnen de optimale prijs te krijgen.
Het lopende en komende seizoen lijken volgens de POC uitstekend geschikt om uit de vrije meeleveraardappelen ook werkelijk meer rendement te halen.
Areaal 2022
De betere positie als teler door de krappe markt van oogst 2021 gaat onmiddellijk weer verloren als het areaal teveel gaat groeien. De situatie van 2021 is ontstaan door een areaalkrimp in de EU-4 van ca. 5% en een opbrengst rond het meerjarig gemiddelde. Door het areaal niet of nauwelijks te laten groeien in 2022 is de kans dat de telers het volgende seizoen ook weer redelijke prijzen kunnen maken het groots.
De POC roept de telers op om hun areaal niet te laten groeien voor seizoen 2022!
11-11-2021 Kostprijs lang bewaren consumptieaardappelen in 2022 voor het eerst door een kwartje!
Jaarlijks maakt de NAV een update voor hun kostprijsmodel, dit jaar heeft de POC (producenten organisatie consumptieaardappelen) met dit model alvast een inschatting gemaakt voor 2022 en het model uitgebreid met het levermoment eind juni.
De resultaten zijn voor telers die vaker aan hun kostprijs rekenen waarschijnlijk niet schokkend, wat wij proberen te doen is een stukje bewustwording te creëren bij de groep telers die niet regelmatig zijn kostprijs inzichtelijk maakt aldus Jacco de Graaf, bestuurder van de POC.
In het recente verleden zijn door het wegvallen van Chloor IPC en de daarmee samenvallende kosten om de bewaring te reinigen de kosten voor de teler al flink opgelopen. De NAV heeft hier een kostprijs verhoging voor de aardappels uit berekend van 1,3 cent langjarig (zonder de kosten voor de schoonmaak, éénmalig ook nog eens 1,2 cent)
In 2022 worden telers op vele fronten geconfronteerd met verhoogde prijzen. De grootste stijgers zijn kunstmest (+100% voor stikstof), diesel (+20%) en gas en stroom (+50%), maar er zijn veel meer posten die te maken hebben met stijgende kosten, denk aan trekkers en machines (+15%) slijtdelen (+20%), maar ook bouwen (+20%) en repareren (30%) van de bewaring wordt een stuk duurder. ‘Dan kan een teler zeggen, “ik heb al een bewaring en deze kosten heb ik niet” maar uiteindelijk is deze wel een keer aan vervanging of renovatie toe, en dat moet door de teelt betaald worden’ becijferd de Graaf.
De POC is in januari 2020 opgericht naar aanleiding van een wetswijziging in de EU waardoor producentenorganisaties niet meer onder de mededingingswetgeving vallen, maar onder het agrarisch recht. Eerdere initiatieven om telers te verenigen liepen vaak spaak omdat dit niet was toegestaan door de ACM. Door de officiële erkenning die de POC sinds juli 2020 heeft gekregen van het ministerie is deze belangrijke blokkade nu opgeheven. De komende winter staat in het teken van ledenwerving, tot eind dit jaar kost dit slechts €100 per jaar tot 2025, vanaf 2022 is het €200,- per jaar tot 2025. Als je 10 hectare aardappels teelt is dit minder als €0,003 per kg aardappels voor je kostprijs glimlacht secretaris van POC Johan van der Eijk.
De kostprijs (incl. ondernemersmarge) voor levering eind juni komt nu uit boven een kwartje! “Een kwartje, dat vonden we vroeger een beste prijs, in 2022 is dat dus kostprijs niveau, langzaam aan tikken alle kleine kostenposten toch door in de uiteindelijke kostprijs en dan is er toch een flinke impact, en dan zijn de kosten voor beregening nog niet eens meegenomen in dit vergelijk. Feit is dat de contractprijzen niet of nauwelijks stijgen, en als wij ons niet verenigen dan blijft dat zo, besluit van der Eijk.
Hieronder volgt een tabel met onze constateringen welke impact de verschillende gestegen prijzen hebben op de kostprijs van een standaard bedrijf. Natuurlijk is elk bedrijf anders en heeft elke teler een andere kostprijs.
15 juli 2021 Persbericht: De POC begint op stoom te komen!
De Producentenorganisatie Consumptieaardappelen (POC) heeft de lijnen uitgezet
waarlangs ze de komende jaren de positie van de consumptieaardappeltelers in de markt
wil versterken. Door een aanpassing in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid van
februari 2018 heeft een producentenorganisatie veel meer mogelijkheden dan voorheen
om daadwerkelijk in de markt te opereren, zoals bijvoorbeeld het beheersen van het
aanbod. De begrenzing van de omvang van de organisatie is nu, dat de concurrentie niet
geheel uitgesloten mag worden. Het uiteindelijke doel van de POC is om het rendement
van de teelt voor de telers te verbeteren. Door gezamenlijk vat te krijgen op de
hoeveelheid aardappelen in de markt, kan die markt meer in balans worden gebracht en
meer stabiele en voor de teler kostendekkende prijzen worden bereikt. Dat ook de teelt
rendabel en daarmee toekomstbestendig wordt, is voor de hele keten van groot belang.
De POC heeft op maandag 5 juli haar tweede Algemene Ledenvergadering gehouden. In
deze vergadering zijn het financiële jaarverslag over 2020 en de begroting voor 2021 met de
leden besproken en vastgesteld. De leden hebben ook ingestemd met het plan van het
bestuur voor de hoogte van de contributie voor de komende jaren. De POC wil op 1 januari
2025 een omvang bereikt hebben in aantal telers en het areaal van die telers, dat voldoende
groot is om daadwerkelijk invloed op de markt te kunnen uitoefenen. Er is een systeem voor
de hoogte van de contributie bedacht, waarbij het aantrekkelijk is om zo snel mogelijk lid te
worden. Wie nog in 2021 lid wordt , betaalt tot 2025 €100 per jaar, wie in 2022 lid wordt
betaalt €200 per jaar, enz. De gedachte hierachter is om mensen te stimuleren om zo snel
mogelijk uit de “eerst maar eens afwachten wat het wordt’ modus te komen. Een sterke POC
is in het belang van alle aardappeltelers en hoe sneller de organisatie groeit, des te sneller
kan ze ook invloed gaan krijgen en kan de organisatie zelf verder geprofessionaliseerd
worden. En bovendien hebben leden de gelegenheid om mee te beslissen over de plannen
van de POC.
De leden hebben Adriaan Veerman uit Goudswaard en Jacco de Graaf uit Wieringerwerf in
het bestuur gekozen, waarmee het bestuur nu uit 5 mensen bestaat. Verder hebben de
leden ingestemd net de benoeming van Leen Van Marion en Michael Nuiten als adviseur van
het bestuur (zie hiervoor ook www.pocnederland.nl).
Na het officiële deel van de vergadering is uitgebreid met de leden gediscussieerd over de
plannen van het bestuur. De vergadering was het eens met de analyse van het bestuur dat
de hoogte van de prijs op de vrije markt de cruciale factor is voor alle telers. Voor de telers
die vooral op de vrije markt opereren spreekt dat voor zich. En we weten ook dat een hogere
prijs op de vrije markt de contractprijzen mee omhoog trekt, omdat telers minder geneigd
zijn voor contracteren te kiezen. Daarmee hebben alle telers welke afzetvorm ze ook kiezen
en of het om frites- of tafelaardappelen of export gaat, hetzelfde belang bij een afstemming
van het aanbod op de vraag. De vergadering heeft na uitgebreide discussie het bestuur
opdracht gegeven de plannen voor het uit de markt nemen van overschotten na de oogst en
het plannen van het areaal aan het begin van het seizoen, verder uit te werken en dan weer
aan de leden voor te leggen.
Hiermee begint de POC in Nederland vorm te krijgen. We weten dat de markt voor
consumptieaardappelen zich in NW-Europa afspeelt. De POC heeft al diverse presentaties
gegeven voor zusterorganisaties in omringende landen. Nu daar ook belangstelling begint te
komen voor dergelijke initiatieven is het van cruciaal belang dat de POC in Nederland snel
groeit.
Algemene ledenvergadering 5 juli
Ook belangstellenden zijn welkom.
Maandag 5 juli
Locatie & programma: Bezoekerscentrum Forward Farming (Bayer Cropscience)
Kaagweg 50
2157 LH Abbenes
17.45 Inloop
18.00 Buffet
19.00 Opening vergadering door voorzitter Keimpe van der Heijde
19.15 Notulen ALV 2 maart 2020
19.30 Bestuursverkiezing
19.45 Financieel jaarverslag en begroting
19.55 Presentatie plannen POC & discussie
22.00 Sluiting
Meld u aan via (+ eventuele vermelding buffet): info@pocnederland.nl
Bestuur POC versterkt
23-3-2021
Het bestuur is per direct versterkt met een nieuw extern adviseur. De nodige internationale saleservaring is met Michael Nuiten binnengehaald. De POC heet Michael van harte welkom en zien zijn ervaring en expertise van buiten de agrarische sector als welkome aanvulling op het bestuur.
PERSBERICHT
Dronten 11 januari 2020
Meeleveraardappelen niet automatisch meegeven
Vrije aardappelen (meeleveraardappelen) niet meer automatisch meeleveren.
De Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC) denkt dat het de positie van de telers
enorm zou versterken, als de overtonnen of ‘meeleveraardappelen’ niet al bij voorbaat toe worden
gezegd aan dezelfde afnemer als waarmee het contractdeel is afgesloten. Volgens de POC is het veel
verstandiger om bij het afsluiten van het contract nog geen afspraken te maken voor de overtonnen
en deze aardappelen ook werkelijk als vrije aardappelen te zien. Op deze manier kan je als teler
proberen het maximale uit de markt te halen. En dan moeten de afnemers een tandje bijzetten om
die aardappelen ook in handen te krijgen. Voor de individuele teler kan dit een voordeel opleveren in
een krappe markt door dan de meest biedende afnemer te kiezen. In een marktsituatie met een
overaanbod zal het waarschijnlijk weinig uitmaken. Voor de hele sector is het vrij houden van de
overtonnen altijd van invloed, want het gaat waarschijnlijk om 15 tot 25% van de totale oogst in een
jaar.
Omdat tot nog toe een groot deel van deze overtonnen al bij voorbaat aan de contracterende partij
worden toegezegd, heeft dit voor de teler een negatieve invloed op de markt. Wanneer de prijs op
de vrije markt op gaat lopen, hoeven de afnemers door het grote volume aan gecontracteerde en
meeleveraardappelen op dat moment geen vrije aardappelen te kopen, waardoor de prijs niet
verder oploopt. Door de overtonnen vrij te houden, moeten afnemers eerder vrije aardappelen
kopen en kan de prijs eerder oplopen.
Door de bestemming bij het contracteren nog in het ongewisse te laten, gaan de overtonnen deel uit
maken van de ‘slapende reus’ die de POC graag boven de markt ziet hangen. Deze slapende reus is
dan een grote groep telers die door het lidmaatschap van de POC elkaar kunnen informeren en zo
nodig samen een bepaalde richting in de markt afspreken en een flinke hoeveelheid aardappelen,
waarvan nog niet bekend is welke kant ze opgaan. Als we dit met elkaar kunnen realiseren, hoeven
telers niet in alle omstandigheden maar lijdzaam af te wachten wat er gaat gebeuren, omdat je
alleen toch geen invloed op de markt hebt. Door nu samen in de POC het spel mee te spelen, kunnen
telers wel degelijk invloed op de markt hebben. Dit wordt nog des te interessanter als de POC
navolging krijgt in de andere EU-5 landen, in ieder geval in België, Frankrijk en Duitsland. Vanuit die
landen wordt al met grote belangstelling gekeken naar de POC in Nederland.
Voor meer informatie: mail naar info@pocnederland.nl of Keimpe van der Heide, tel 06-22072174
PERSBERICHT
Dronten 11 december 2020
De kostprijs moet de basis voor de contractprijs zijn
De eerste contouren voor het aardappelseizoen 2021 beginnen zich af te tekenen. De markt voor tafelaardappelen ziet er nog steeds goed uit, in ieder geval wat het volume betreft. De markt voor de fritesaardappelen ziet er heel wat minder hoopvol uit. Valt daar nog wat aan te doen?
Toen het coronavirus eind februari, begin maart wereldwijd toesloeg, werden er ook wereldwijd lockdown maatregelen ingesteld om de verdere uitbreiding van het virus af te remmen. Daardoor ontstond er een enorme run op tafelaardappelen en stortte de markt voor fritesaardappelen in. En nu, driekwart jaar later, is die situatie nog hetzelfde. Hierdoor is er vanuit de industrie weinig of geen belangstelling voor vrije aardappelen en zit de prijs al vanaf maart op het niveau van 3 cent/kg. Hoewel de tafelmarkt goed loopt, zijn de prijzen hier ook door het lage prijsniveau van de fritesaardappelen een stukje mee naar beneden getrokken.
Wat valt hier aan te doen? Het antwoord is simpel: als je vindt dat de prijs van je product in de markt te laag is, dan is er teveel van je product in de markt. Voor seizoen 2020 kwam het beeld van de gevolgen van de pandemie voor de meeste telers te laat om nog te kunnen schakelen en hun areaal te beperken. Daarom hebben we nu nog steeds met een overaanbod te maken, met de bekende gevolgen. Voor seizoen 2021 kunnen we als telers nog wel schakelen.
De Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC) heeft met berekeningen laten zien dat er in de EU-5 een areaalkrimp van 15% nodig is, om de markt weer in balans te brengen (zie www.pocnederland.nl). NAV, VTA en de NEPG hebben deze oproep gelukkig ondersteund. Wat de uiteindelijke oogst in 2021 zal zijn, hangt natuurlijk sterk af van de weersomstandigheden tijdens het groeiseizoen en de uiteindelijke opbrengst per ha. Die weersomstandigheden hebben we als telers niet in de hand. Het areaal wel, dat is de belangrijkste schakelmogelijkheid. Door die forse krimp kan de markt in één klap weer in evenwicht zijn en de prijs op de vrije markt op een acceptabel niveau komen.
En de industrie gaat natuurlijk ook schakelen. De eerste signalen zijn dat zowel het contractvolume gaat krimpen, als de contractprijs gaat dalen. Niemand heeft deze pandemie en de gevolgen daarvan kunnen voorzien. De POC is van mening dat nu de risico’s wel heel sterk bij de teler worden gelegd. De krimp van het contractvolume komt voor telers natuurlijk in de huidige situatie niet erg goed uit, maar is nog wel te begrijpen. Voor de daling van de contractprijzen kan de POC geen enkel begrip opbrengen. O.a. door het wegvallen van een aantal chemische middelen blijven de kosten voor de teler stijgen. Voor de telers die voor oogst 2019 al in de malaise gedeeld hebben en daar voor oogst 2020 ook weer volop aan meedoen, kan er niet nog een derde verlieslijdend jaar achter aankomen. Onze afnemers zijn er ook bij gebaat dat we aardappelen kunnen blijven telen.
Als de industrie een verschuiving wil in de verhouding tussen vroege aardappelen en lang bewaren, dan is een simpele prijsverlaging het verkeerde signaal. De POC denkt dat we hier met een goed gesprek verder komen dan elkaar uitroken!
Om een gezonde en toekomstbestendige sector te kunnen garanderen, moet zowel de teelt als de verwerking renderen. Dan moet voor contracten de kostprijs van de teler het uitgangspunt zijn. Dat was natuurlijk altijd al zo, maar de huidige situatie maakt dat des te noodzakelijker.
Voor meer informatie: mail naar info@pocnederland.nl of Keimpe van der Heide, tel 06-22072174
POC OFFICIEEL ERKEND DOOR NEDERLANDSE OVERHEID & LEDENPEILING
12-11-2020
De Producentenorganisatie Consumptieaardappelen (POC) is per 29 juli 2020 erkend door de Nederlandse overheid en heeft nu veel meer mogelijkheden om de positie van de teler in de keten te versterken.
Door deze erkenning kan de POC nu alles doen wat strikt noodzakelijk is om de doelstellingen van de organisatie te realiseren, o.a. het aanbod zo goed mogelijk afstemmen op de vraag. Daarom heeft de POC onder de leden gepeild hoe ze denken over het initiatief van Kees Hanse uit Zierikzee. Hanse stelde voor om aan het begin van dit seizoen direct 25% van de vrije fritesaardappelen van de markt te halen om de markt weer gezond te maken. Hanse stelde wel dat het dan in heel de EU-5 zou moeten gebeuren (Duitsland, België, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Nederland).
Resultaten ledenpeiling
De leden van de POC zijn over het hele land verspreid en het geteelde areaal blijkt een enorme variatie te kennen: van 5 ha tot 500 ha. Van de respondenten denkt 81% dat een deel van de vrije fritesaardappelen direct aan het begin van het seizoen een andere bestemming geven, de markt weer gezond kan maken. En 80% vindt het belangrijk dat de sector zelf hier het initiatief voor neemt, 67% zou daar ook uit zichzelf vrijwillig aan meedoen.
Uit de peiling blijkt een grote mate van steun voor het initiatief van Kees Hanse. Men stelt nadrukkelijk dezelfde voorwaarde als Hanse: dit moet wel in de hele EU-5 gebeuren. Op de vraag of ze dit zelf vrijwillig zouden willen doen, reageert 67% positief. En 61% denkt inderdaad dat 25% van de vrije aardappelen van de markt halen voldoende is om de marktwerking te herstellen.
De POC kan het verschil maken
We zien bij de POC leden een veel grotere steun voor het initiatief van Kees Hanse dan in de rest van de sector valt waar te nemen. Uit de resultaten blijkt ook wel enige aarzeling bij de POC leden te zitten over de uitvoering van een dergelijke initiatief. Immers 81% vindt het een goed initiatief en uiteindelijk zegt 67% zelf direct vrijwillig mee te willen doen. Uit de opmerkingen die bij de vragen gemaakt konden worden, blijkt die aarzeling vooral te zitten in het feit dat men niet weet wat de individuele teler gaat doen. Als er onvoldoende telers meedoen, zal het gewenste effect niet bereikt worden. En daar zit nu juist de kracht van een producentenorganisatie: een door de overheid erkende PO mag een groot deel van de telers bundelen om samen die markt te beïnvloeden. De enige begrenzing is dat de concurrentie niet volledig uitgesloten mag worden. Door een dergelijke ledenpeiling weet je als POC lid wel wat je collega’s gaan doen en dat een initiatief succesvol zal zijn. Daarvoor is het nodig dat de POC meer dan de helft van het areaal vertegenwoordigd.
De POC moet doorgroeien
Willen we een initiatief als dat van Kees Hanse succesvol kunnen oppakken, dan is het van belang dat de POC verder doorgroeit in Nederland en dient de POC ook navolging te krijgen in de andere landen van de EU-5.
Gelukkig groeit de POC snel. Dit komt mede door de contributie van maar 100 euro per jaar, hetgeen voor iedereen haalbaar is. En ieder lid telt, samen sta je sterk!
POC: berekening: de teler kan de aardappelmarkt weer in balans brengen
1-11-2020
De prijs van de vrije fritesaardappelen is door de gevolgen van de coronacrisis naar een dramatisch dieptepunt gezakt. De prijs vergoedt nog geen 20% van de kostprijs. Het coronavirus kon niemand voorzien, dus ook het wegvallen van een deel van de fritesmarkt was niet te voorzien. Het is nu voor de telers belangrijk om een inschatting te maken van de nieuwe situatie op de fritesmarkt om te kijken hoe zij daar op moeten reageren. De Producentenorganisatie Consumptieaardappelen (POC) is van mening dat de teler zelf de mogelijkheid in handen heeft de markt weer in balans te brengen.
Gevolgen coronacrisis
De gevolgen van de wereldwijde coronacrisis werden pas duidelijk in de loop van maart 2020, precies in de periode dat de aardappelen voor seizoen 2020 de grond ingingen. Dat het uitgeplante areaal op niveau is gebleven, is wel te begrijpen. Al vrij snel werd duidelijk dat de markt voor het ‘buiten de deur frites eten’ grotendeels wegviel. Alleen al voor Nederland leek er 1 miljoen ton fritesaardappelen niet meer verwerkt te kunnen worden.
Een tweede moment om de hoeveelheid aardappelen aan de nieuwe situatie aan te passen is aan het begin van het bewaarseizoen door direct het verwachte overschot uit de markt halen. Dit voorstel van Kees Hanse uit Zierikzee kreeg wel veel aandacht, maar het enthousiasme onder telers en telersorganisaties om het ook daadwerkelijk op te pakken was niet groot. Het gevolg hiervan is wel dat de prijs van de vrije fritesaardappelen in seizoen 2020/’21 laag zal blijven. Eén kanttekening moeten we hierbij wel maken: op dit moment (eind oktober) moet een aanmerkelijk deel van de bewaaraardappelen nog gerooid worden.
Een volgend moment om de markt te beïnvloeden is het plannen van het areaal voor 2021. Deze mogelijkheid lijkt meer enthousiasme te ontmoeten. Zowel VTA als de NEPG als Guy Depraetere van ABS in België hebben al een oproep gedaan het areaal voor 2021 te beperken. Nu is de vraag: bij welk areaal komt er weer evenwicht in de markt? De POC doet een poging om hier zicht op te krijgen. Voor de EU-5 gebruiken we hierbij de data van de NEPG.
De laatste jaren is het areaal in de EU-5 al aan de grote kant voor kostendekkende prijzen. In 2017 viel dit samen met een bovengemiddelde opbrengst, met een dramatische prijs als gevolg. In 2018 was door de gortdroge zomer de gemiddelde opbrengst in de EU-5 met 41,0 ton/ha ver beneden het 5-jarig gemiddelde van 45,5 ton/ha en was daardoor de prijs prima. De droge zomer van 2019 zorgde weer voor een beneden gemiddelde opbrengst (43,2 ton/ha). Zonder corona was de prijs op de vrije markt waarschijnlijk iets onder de kostprijs gebleven. De gemiddelde notering van PotatoNL was tot eind februari € 13,85. En de kostprijs in maart is ca. 18 cent (zie www.nav.nl).
Dus de oogst van 27 miljoen ton in de EU-5 in 2019 was iets te groot voor goede prijzen. Zonder corona zouden we moeten streven naar een iets kleinere oogst van ca. 26 miljoen ton om de markt enigszins in balans te brengen.
Zonder corona was het areaal al te groot, maar nu hebben we wel corona en welke invloed heeft dat? De verwerkingscapaciteit van de fritesindustrie in de EU-5 is ca. 15 miljoen ton en de verwachting is dat die voorlopig op 85% zal draaien. Dan hebben ze 2 miljoen ton minder nodig dan normaal. We zouden dus een areaal aardappelen moeten telen dat een oogst van 24 miljoen ton oplevert. Het 5-jarig gemiddelde in de EU-5 is 45,5 ton/ha. Bij die opbrengst kom je op een areaal van 527.000 ha. Het areaal in 2020 is 622.000 ha. Om volgend jaar weer kans op redelijke prijzen te hebben, denkt de POC dat het areaal in de EU-5 100.000 ha (15%) moet krimpen. Dit is een forse krimp en heeft voor de telers een grote impact, maar voor 3 cent een deel van je aardappelen telen houdt ook niemand vol.
Tot slot
Natuurlijk weten we dat in NW-Europa de weersomstandigheden sterk kunnen variëren en dat dit een grote invloed heeft op de uiteindelijke opbrengst. Het weer heeft de teler niet in de hand, het areaal wel. Als we het areaal niet aanpassen kan alleen het weer (grote droogte) er voor zorgen dat het goed komt. Door het areaal aan de situatie aan te passen wordt de kans op redelijke prijzen aanmerkelijk groter.
Officiële Erkenning is binnen!
10-8-2020
De POC kan nu daadwerkelijk van start gaan. Door het binnenhalen van de erkenning heeft de POC nu een scala aan mogelijkheden om binnen de wetgeving de positie van de teler d.m.v. krachtenbundeling te verbeteren. Een absolute must om de positie van de teler in de keten te verbeteren
5 akkerbouwers vormen bestuur POC.
1-7-2020
Er hebben zich 5 akkerbouwers aangediend die willen meewerken aan de opbouw van de POC. Hier later meer over tijdens de voorstelronde.
ALV op 2 maart 2020
De eerste Algemene Ledenvergadering zal plaatsvinden op maandagmiddag 2 maart 2020, in het Wapen van Emmickhoven, Brugdam 5 in Almkerk. Aanvang 13 uur. Over de agenda wordt u binnenkort geïnformeerd.
De bedoeling is om het eerste deel van de middag te besteden aan verdere plannen maken voor de POC met alle aanwezigen. Daarbij zijn ook belangstellenden welkom die zich nog niet hebben geregistreerd als lid. Na de pauze is dan de echte ALV voor alleen leden, waarbij o.a. de begroting en het bestuur zullen worden vastgesteld.
Producenten Organisatie Consumptieaardappelen opgericht. 16-1-2020
Op 16 januari 2020 is de Producentenorganisatie consumptieaardappelen officieel opgericht en
ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.
De nieuwe Europese wetgeving t.a.v. Producenten Organisaties (PO) biedt boeren de mogelijkheid om zich op een vrij eenvoudige manier te verenigen om zo in de keten een meer gelijkwaardige gesprekspartner te worden ten opzichte van de afnemers. De Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) wil in overleg met de Verenigde Telers Akkerbouw (VTA) de positie van de telers van consumptieaardappelen versterken en het rendement van de teelt verbeteren door de oprichting van de Producentenorganisatie Consumptieaardappelen. Deze POC staat na oprichting geheel los van NAV en VTA en heeft een zelfstandige vereniging met een eigen bestuur.
Dat de teler van frietaardappelen t.o.v. zijn afnemers niet zo’n heel sterke positie heeft, zal geen nieuws voor u zijn. De frustratie daarover kwam ook weer duidelijk naar voren tijdens de Themadag Aardappelen van beursvereniging LNCN van dit jaar. Eén van de inleiders maakte duidelijk dat de kostprijs van de boer geen grote rol speelt bij het vaststellen van de contractprijzen. Ook dat zal voor U geen groot nieuws zijn. We kunnen dit onze afnemers ook eigenlijk niet verwijten, zij maken handig gebruik van de ruimte die de markt hen geeft. De individuele teler is op dit moment geen gelijkwaardige gesprekspartner voor de wereldspelers die onze afnemers zijn. Daarom moet de teler vaak genoegen nemen met wat de afnemer hem/haar gunt.
Op de voornoemde Themadag in de Meerpaal in Dronten concludeerde iemand terecht: ‘Als we die afhankelijke positie zat zijn, dan zullen we meer moeten samenwerken.’ Tot voor kort kon dat alleen door met elkaar een coöperatie op te richten. In de mededingingswetgeving wordt dit als een bedrijf gezien en kan de omvang dezelfde zijn als andere bedrijven in de keten, zoals de frietfabrieken. Om gezamenlijk een afzetcoöperatie op te zetten is een tijdrovende en kostbare operatie. Bovendien vinden veel akkerbouwers de sterke binding aan die coöperatie ongewenst. Een veel lichtere vorm van binding via een Producenten Organisatie kende tot voor kort heel strikte beperkingen wat de omvang betreft. Hierdoor waren er nauwelijks mogelijkheden voor telers om hun positie te versterken. De NAV heeft daar, samen met andere organisaties, de afgelopen jaren in haar lobby naar de nationale en Europese politiek voortdurend op gewezen.
Die lobby heeft uiteindelijk resultaat gehad! In een tussentijdse wijziging van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, is de ruimte voor PO’s veel groter geworden. De regelgeving rond PO’s is uit het mededingingsrecht gehaald en valt nu onder agrarisch recht. Dit betekent dat een PO een veel groter deel van de markt mag organiseren. De enige restrictie is dat een PO ‘de concurrentie niet geheel mag uitsluiten’. Een PO zou bijvoorbeeld 70% van het frietaardappel-areaal in ons land mogen verenigen, want er is dan nog altijd 30% over die de concurrentie met de PO kan aangaan. En nog een belangrijk punt: een PO hoeft niet de afzet voor haar leden te regelen. Dus aardappeltelers kunnen in een PO samenwerken en toch individueel hun afzet regelen.